Stille steun & samenspel

Drie is een magisch getal, zeggen ze. Maar blijft dat ook zo wanneer drie spelers samen een scène neerzetten, waarbij er één speler niets mag zeggen?

De basis van deze oefening komt uit het voortreffelijke boek Improvising Better van Jimmy Carrane en Liz Allen.
Het is een goede oefening om te werken aan stil spel. En om te laten zien hoe je overeenstemming kan bereiken (dus dat waarover een scène gaat) zónder woorden te gebruiken.

Hoe werkt het?

Drie spelers gaan een scène spelen. Eén van die spelers gaat tijdens de hele scène niets zeggen/stil zijn. Wélke speler dat is, wordt niet vantevoren afgesproken. In plaats daarvan gaan de 3 spelers ontdekken wie de stille speler is, terwijl de scène zich ontwikkelt.

Zodra duidelijk is wie de stille speler is, zal die speler op zoek moeten gaan naar manieren om de scène te ondersteunen/aan de scène bij te dragen, zonder woorden te gebruiken. En zonder de aandacht/focus expliciet naar zich toe te trekken. De stille speler is nadrukkelijk een ondersteunende speler.

Een voorbeeld: (speler 1:) Pap gaat echt nooit meer iets tegen jou zeggen na wat jij bij het ontbijt tegen hem zei. (speler 2:) Je hebt gelijk. Pap, sorry. Speler 3 (de zwijgende vader) draait nu knorrig zijn rug naar de twee andere spelers, en negeert het gemaakte excuses.
Op deze manier kan de basis voor een sterke relatie én een sterke scène gelegd worden. En (in het geval van het voorbeeld) weten we nu dus dat tijdens de rest van de scène de vader zal gaan zwijgen. Hij kan nu aan de scène toch bijdragen door bijvoorbeeld categorisch de rest van de familie te negeren, of door op te staan en zichzelf in de kelder op te sluiten, of door stoïcijns zijn kruiswoordpuzzel op te gaan lossen. De vader wekt zo de woede van de rest van de familie op door zijn sub-assertieve gedrag. Enzovoorts. Idealiter zullen de zwijgende en niet-zwijgende spelers zo van elkaars aanbod gebruik gaan maken. En kan zich een interessante scène ontwikkelen.

Let op: het is belangrijk dat de twee niet-zwijgende spelers de zwijgende speler beschermen, en voorkomen dat hij (lees: zijn karakter) als een idioot overkomt omdat hij niets zegt. Deze twee spelers wéten dat de andere speler niets mag zeggen, en moeten hem dus ook niet in een positie manouvreren waarin hij dat wel móet gaan doen.

Tips/aandachtspunten:

  • Deze oefening levert het meeste op wanneer er géén input vooraf gevraagd wordt. De spelers gaan gewoon spelen, en zien vanzelf wat er ontstaat;
  • Voor de zwijgende speler: bedenk voor jezelf een zo logisch mogelijke verklaring waarom je niets zegt. Dat maakt het makkelijk(er) om het zwijgen vol te houden & uit te spelen;
  • Soms raakt de zwijgende speler licht in paniek omdat hij niets mag zeggen. Hij houdt dan op met luisteren naar de andere spelers. Omgekeerd kunnen de niet-zwijgende spelers de zwijgende speler geen aandacht meer gaan geven, omdat hij tóch niets mag zeggen.
    Mocht een van beide typen gedrag optreden, stop of vertraag de scène dan, en wijs de speler hierop, zodat deze weer op álle medespelers gaat letten;
  • Deze oefening is geen mime-oefening of een raadspel. Voorkom (ook) dat de spelers met elkaar via mime (o.i.d.) gaan communiceren.
Wil je trainen op stil spel, emotioneel spel, of andere improvisatie aspecten? Schakel me in voor een training.