Ook bij muzikaal improviseren wil je elkaar volop laten stralen. Een mooie manier om dat te doen is door een lied te ondersteunen met een koortje.
Met behulp van een aantal eenvoudige spelregels & tips is dit, denk ik, iets wat voor iedere impro speler weggelegd is. En da’s mooi toch, want wie wil er nou niet lekker ‘skooren’ met een vet impro lied?!

Soms staan er bij een impro voorstelling maar één of twee spelers (lead) te zingen. Of misschien vind je jezelf niet zo’n heel erg goeie impro zanger. Maar je wil toch graag met álle spelers het muzikale nummer neerzetten. Dan geen nood, want er is een manier om hier een impro mouw aan te passen: zet een koortje neer!

Vaak wordt een koortje bij impro liedjes ingevuld door mee te zingen bij het refrein. En/of door het herhalen van stukjes tekst die net door de voorgrond zang neergezet zijn. En dat is een prima invulling, waar op zich niets mis mee is. Er liggen hierbij wel twee mogelijke ‘gevaren’ op de loer.
Het eerste ontstaat wanneer je als koortje vrijwel vanaf het begin van het lied mee gaat doen, en ook blijft doen. Vanuit het oogpunt van energie & enthousiasme scoort het absoluut een 10. Maar het leidt al snel tot een Wall of Sound. (iets waar Phil Spector weliswaar heel rijk mee is geworden, maar toch…)
Een ander mogelijk probleem is dat je als koortje na verloop van tijd ófwel door je inspiratie heen bent, ófwel nogal in de herhaling gaat vallen. Dus wat doe je dan?

Met wat slimme spelregels is het prima mogelijk om beide problemen te voorkomen én koortjes voor iedere impro-speler behapbaar te maken. Een fijne ‘win-win’, toch?

Hoe werkt het?

• Begin met luisteren

  Gun jezelf (als koortje) de tijd om te luisteren naar de begeleiding van de muzikant, en naar wat daar aan zang bovenop gezet wordt. Wat is de stijl? Wat is de sfeer? En: wat voor ondersteuning heeft het nodig? (Misschien wel helemaal geen… want soms is less echt gewoon more!)

• Neurie mee

  Al snel kan je als (speler in een) koortje zachtjes mee gaan neuriën/hummen met het lied.
  Voel je je onzeker op muzikaal impro gebied? Of weet je nog niet wat je precies voor ondersteuning neer wil gaan zetten? Doe het dan binnensmonds! Voordeel daarvan is dat niemand – anders dan jijzelf – je eerste probeersels hoort. Dus je kunt volop dingen uitproberen. Een bonus voordeel is ook nog eens dat je zo je zangstem alvast (weer) wat opwarmt: ook nooit verkeerd;

• Start eenvoudig

  Een eenvoudige basis voor een koortje die bijna altijd werkt, is starten met eenvoudige klanken (dus nog géén echte tekst) op een vrij laag volume. Denk aan: Jaaah-Haah, Oeh-hoeh, en dat soort dingen. Voordeel van zo’n eenvoudige basis is ook, dat alle spelers in het koortje die makkelijk over kunnen nemen. Het geeft een lage instapdrempel, zeg maar.
  Het klinkt hierbij vaak het mooiste, wanneer je gelijkmatig wisselt tussen twee mooi constrasterende klanken. Dus bijvoorbeeld van Aaa-haah, naar Oeh-Hoeh, en weer terug. Iedereen die mee wil doen met het koortje, kan dit zó oppakken. En hoe simpel dit ook mag lijken: het klinkt vaak héél erg strak & muzikaal (en profi!);

• En dan maar variëren, moduleren, en accentueren

  Hoe je vanaf hier je koortje uitbouwt, hangt grotendeels af van wat de zangers & de muzikant doen (en gedaan hebben). Wat bijna altijd wel kan, is om nu meer variatie aan te gaan brengen in je begeleiding: bijvoorbeeld (stukjes) liedtekst gaan herhalen, variëren/moduleren in de melodie die je als koor gebruikt, en creatieve accenten toevoegen. Volg je gevoel! En durf te falen ;-)

Deze opbouw kan je uiteraard op allerlei manieren variëren, uitbouwen, en geheel naar je eigen hand zetten. Daar is het impro voor! Maar als basis zou het je in ieder geval een stuk makkelijker moeten maken om ondersteuning bij een lied te geven. Zónder dat je als koor enorm hoeft te zwoegen of zoeken.

Nog een paar bonus tips

• Hou de focus in het lied helder

  Als koortje ben je primair ondersteuning voor de zang op de voorgrond. Zorg dus dat de focus in een lied helder blijft. Doe dat o.a. door als koortje op je volume te letten, en het geheel niet te druk te maken (waardoor de lead zang ondersneeuwt). Tenzij het om een dramatisch opera-lied gaat: dan kan ‘t niet bombastisch genoeg zijn! :-)

• And now… the instrumental break!

  Afhankelijk van de stijl van het lied, kan je als speler in een koor (zeker richting het einde) ook instrumentjes inzetten. Bij een jazzy lied kan je bijvoorbeeld een ‘trompet’ of ‘saxofoon’ imiteren. Bij een hip-hop of rap nummer kan je gaan ‘scratchen’ of samples erin gooien. Kortom: Ja, én,…! er muzikaal maar flink op los!

• Bouw (ook) de performance op

  Je kan je koortje niet alleen zang-technisch, maar ook qua uitvoering & podiumbeeld geleidelijk aan opbouwen. Begin bijvoorbeeld eerst met ondersteunen op de achtergrond (meer uit het licht). En kom dan geleidelijk aan naar voren. Ga meer beweging/dans/’choreografie’ toevoegen. En zet er meer volume onder. Zodat je een mooie ‘dramatische’ opbouw in het lied krijgt: eentje waar Marco Borsato jaloers op zou zijn ^_^