Dit weekend heb ik meegewerkt aan een theaterinstallatie op locatie, met de titel “In je Space_“. Dit is een project van Guiot Duurmeijer waarin mensen een inkijkje krijgen in de opdringerigheid van veiligheid, wanneer voor elkaar onbekende mensen samenkomen in de stad. Men ervaart die ander in zijn persoonlijke ruimte, en ontdekt onze alledaagse opdringerigheid. Hoe wij veiligheid verwarren met betutteling en bemoeienis.

De voorstelling vond plaats in De Metaal Kathedraal in de Meern. Dit gebouw was ooit een kerkje, is rond de Tweede Wereldoorlog omgebouwd tot een metaalfabriek, en is nu een plek waar volop kunst bedreven wordt. Het is een heel mooi gebouw, wat in al z’n ruwheid & door de vreemde combo van kerkelijk en industrieel, perfect is voor een voorstelling als deze.

Mijn rol, en die van een aantal andere spelers, bestond uit het neerzetten van volgelingen van Mozes: een soort sekteleider-achtige man die het helemaal gehad heeft met hoe mensen nu met hun ‘space’ omgaan. En zich afvroeg of wij niet opnieuw moeten beginnen. Nu. Hier. Met dit kleine groepje uitverkorenen.
Als volgelingen waren wij allemaal gelijk gekleed (in roze overhemden), droegen zonnebrillen, en waren extreem correct maar tegelijk ook heel afstandelijk (maar belist niet onvriendelijk) in al ons contact met de bezoekers. Dit allemaal om ‘t gevoel van ongemakkelijkheid maximaal op te voeren, mede als opmaat naar de finale van de theaterinstallatie.

De voorstelling startte al meteen bij het ophalen van de bezoekers bij café De Zaak in het centrum van Utrecht: we stopten daar met een aantal busjes, en begonnen zonder verdere uitleg achternamen op te noemen (van mensen die zich via de site opgegeven hadden). Deze mensen werden, wederom zonder uitleg, willekeurig over de busjes verdeeld. Daarna reden we naar De Metaal Kathederaal terwijl er een harde soundtrack (met Prodigy-achtige muziek, en allerlei stukjes monoloog er doorheen) werd afgespeeld.
Als chauffeurs zeiden we verder niets. De mensen moesten maar raden waar dit allemaal heen ging!
Aangekomen bij de locatie werden de mensen uitgeladen, en moesten door een wachtrij heen (zoals je dat kent van een vliegveld). Daar werden ze uitgebreid bekeken en ‘gechecked’. Wederom zonder een wezenlijke vorm van uitleg.

Uiteindelijk werden de mensen één-voor-één door ons naar binnen geleid, waar ze over een zestal zitjes verdeeld werden. Die zitjes bestonden uit: twee verschillende stoelen, een bankje, een kratje en een plek waarbij men op en neer moest blijven lopen. Bij al die zes plaatsen stonden of lagen setjes met een luidsprekertje. Wat de bezoekers daarmee moesten doen, moesten ze zelf uitvinden. Al snel klonk uit al deze luidsprekertjes een monoloog: bijna iedereen snapte toen al snel dat ze daarnaar moesten gaan staan, zitten of liggen luisteren. (Iedereen die dat niet snapte, werd door ons er subtiel op gewezen wat er van hem verwacht werd.)
Deze monologen gingen verder in op het thema In je Space, en waren per plek waar men stond, liep of zat verschillend. Ze werden ook verteld vanuit het standpunt van de luisteraar: iemand die bijv. op een stoel zat te luisteren, hoorde in de monoloog een verwijzing naar die gek op dat kratje (een andere bezoeker, waar hij tegenaan keek). De verteltrant van de monologen & de inhoud, waren nogal absurd en gingen veel over soms níet gezien willen worden en soms juist weer wél (terwijl het omgekeerde dan vaak gebeurde).
De mensen wisselenden daarna nog twee keer van plek. Daarna werden de monoloogjes op de luidsprekertjes afgebroken, en volgde er een live toespraak van Mozes zélf (door een acteur). Dat was een hele krachtige monoloog, waarin alle elementen van de voorstelling samenkwamen. Ik vond hem heel sterk neergezet, en inhoudelijk werd ik er meer dan eens door geraakt of aangesproken. Heel indrukwekkend!

Aan het einde van de toespraak werden alle aanwezigen door Mozes uitgenodigd om hem te volgen [naar de zolder van de locatie]. Dat was meteen het einde van dit onderdeel van de voorstelling: op zolder kreeg iedereen een drankje aangeboden. Aansluitend speelde theatergroep Aluin nog een korte voorstelling.
Daarna was de hele voorstelling afgelopen, en werden de mensen door ons weer teruggebracht naar De Zaak. Dat deden we niet meer in onze rol, maar gewoon als onszelf. Dat wilde de bedenker (Guiot) ook graag, omdat we zo de mensen heel naturel konden vragen wat ze ervan vonden en hoe ze het beleefd hadden: daar was hij natuurlijk erg benieuwd naar! In mijn busje waren ze erg enthousiast, en vonden ze het thema interessant en actueel.

Ikzelf vond In je Space_ ook heel interessant. Het was ook bijzonder om te zien hoe het publiek op alles reageerde. En om te zien hoe volgzaam mensen van de ene kant zijn, maar hoe makkelijk men zich ook ongemakkelijk gaat voelen wanneer men een duidelijke leidraad kwijt is.
Ik hoop dat ik in de toekomst weer aan een project als dit van Guiot Duermeijer mag meewerken: het is beslist weer eens iets anders!